การซื้อหรือการจ้างโดยวิธีตกลงราคา ใครลงนามผูกพันคู่สัญญา

การเบิก – จ่าย เงิน เป็นเรื่องใกล้ตัวที่พวกเราทุกคนต้องปฏิบัติหน้าที่ ซึ่งมีทั้งคนที่เต็มใจทำ คนที่ไม่เต็มใจทำ มีทั้งคนที่มีความรู้ชัดเจน คนที่พอมีความรู้บ้าง แต่ก็ต้องทำ และทำตามกันมา ซึ่งบางครั้งก็จำไม่ได้ว่าระเบียบที่อ้างแต่ละข้อหมายถึงอะไร ซึ่งผู้เขียนเองก็เคยเป็นมาแล้ว

ในวันประชุมหัวหน้ากลุ่ม หัวหน้าฝ่าย พัฒนาการอำเภอ และนักวิชาการ ของสำนักงานพัฒนาชุมชนจังหวัด มีพัฒนาการอำเภอท่านหนึ่ง ถามในที่ประชุมเรื่อง การจัดซื้อ จัดจ้าง ซึ่ง ท่านถูก นายอำเภอ ถามว่า การจัดซื้อ จัดจ้าง ผู้ว่าราชการจังหวัด มอบอำนาจให้นายอำเภอเป็นผู้ดำเนินการ ในนามหัวหน้าหัวหน้าส่วนราชการ นายอำเภอไม่ได้มอบอำนาจให้พัฒนาการอำเภอ แล้วพัฒนาการอำเภอ ลงนามในใบสั่งซื้อสั่งจ้าง ทำได้หรือ

ผู้เขียนจึงขอเรียนว่าจากประสบการณ์การทำงานและจากการศึกษาระเบียบสำนักนายกรัฐมนตรีว่าด้วยการพัสดุ พ.ศ. 2535 และที่แก้ไขเพิ่มเติม การจัดซื้อจัดจ้างโดยวิธีตกลงราคา ต้องดำเนินตามระเบียบฯ ข้อ ๑๘(๑) และมีระเบียบข้อ ๒๗หรือ ข้อ๒๘ ,ข้อ ๒๙ และ ข้อ ๓๙ เข้ามาประกอบในการดำเนินการ

ตามระเบียบข้อ 27 การจัดทำรายงานขอซื้อหรือขอจ้างนั้น จะต้องดำเนินการจัดทำขึ้นก่อนที่จะไปดำเนินการหาตัวผู้ขายหรือ ผู้รับจ้าง ทั้งนี้ เนื่องจากระเบียบฯ ข้อ 27 ใช้ถ้อยคำว่า “ก่อนดำเนินการซื้อหรือจ้างทุกวิธี” ซึ่งหากจะอธิบายให้เห็นภาพชัดเจนยิ่งขึ้นก็คือ เมื่อส่วนราชการหรือผู้รับผิดชอบในการดำเนินการมีความต้องการที่จะซื้อหรือจ้าง ผู้รับผิดชอบต้องดำเนินการจัดทำรายงานขอซื้อขอจ้างก่อน โดยให้หัวหน้าส่วนราชการให้ความเห็นชอบ ก่อนที่ผู้รับผิดชอบจะไปดำเนินการหาตัวผู้ขายหรือผู้รับจ้าง ทำให้เกิดปัญหาการจัดทำรายงานขอซื้อขอจ้างไม่สอดคล้องกับหลักการของระเบียบดังกล่าวข้างต้น จะเป็นปัญหามากที่สุดสำหรับการซื้อการจ้างโดยวิธีตกลงราคา เพราะในทางปฏิบัติส่วนมาก เจ้าหน้าที่ผู้รับผิดชอบมักจะดำเนินการทุกอย่างเสร็จเรียบร้อยจนได้ตัวผู้ขายหรือผู้รับจ้างแล้ว จึงเสนอผู้มีอำนาจพิจารณาไปในคราวเดียวกัน กล่าวคือ จัดทำรายงานขอซื้อ ขอจ้าง ขอใบเสนอราคาจากร้านที่ประสงค์จะขอซื้อหรือจ้าง จัดทำข้อตกลงเป็นหนังสือหรือใบสั่งซื้อจ้างเสร็จในคราวเดียวกัน แล้วเสนอผู้มีอำนาจ ทั้งเห็นชอบในรายงานขอซื้อขอจ้าง ลงนามในใบสั่งซื้อสั่ง/จ้าง พร้อมกัน ซึ่งไม่เป็นไปตามขั้นตอน

ตามที่ระเบียบ ข้อ 39 วรรคหนึ่ง การซื้อหรือการจ้างโดยวิธีตกลงราคา ให้เจ้าหน้าที่พัสดุติดต่อตกลงราคากับผู้ขายหรือผู้รับจ้างโดยตรง แล้วให้ หัวหน้าเจ้าหน้าที่พัสดุ จัดซื้อหรือจัดจ้างได้ภายในวงเงินที่ได้รับความเห็นชอบจากหัวหน้าส่วนราชการ ตามระเบียบข้อ 29 ซึ่งระเบียบข้อ 29 กำหนดว่า “เมื่อหัวหน้าส่วนราชการให้ความเห็นชอบตามรายงาน ที่เสนอตามข้อ 27 หรือข้อ 28 แล้ว ให้เจ้าหน้าที่พัสดุดำเนินการตามวิธีการซื้อ การจ้างนั้นต่อไปได้”

ดังนั้น สำหรับวิธีตกลงราคา ไม่จำเป็น ต้องมอบอำนาจ ให้แก่ หัวหน้าเจ้าหน้าที่พัสดุ โดยเฉพาะการมอบอำนาจลงนามผูกพันคู่สัญญา เพราะระเบียบกำหนดให้เป็นหน้าที่ ของ หัวหน้าเจ้าหน้าที่พัสดุ

ภาพแสดงการจัดทำรายงานขอซื้อหรือขอจ้าง


คำจำกัดความ ตามระเบียบสำนักนายกรัฐมนตรีว่าด้วยการพัสดุ พ.ศ. 2535 และ ที่แก้ไขเพิ่มเติม

หัวหน้าส่วนราชการ
- สำหรับราชการส่วนภูมิภาค หมายถึงผู้ว่าราชการจังหวัด

หัวหน้าเจ้าหน้าที่พัสดุ
- หัวหน้าหน่วยงานระดับกองหรือที่มีฐานะเทียบกองซึ่งปฏิบัติงานในสายงานที่เกี่ยวกับการพัสดุตามที่องค์กรกลางบริหารงานส่วนบุคคลกำหนด หรือข้าราชการอื่นซึ่งได้รับแต่งตั้งจากหัวหน้าส่วนราชการให้เป็นหัวหน้าเจ้าหน้าที่พัสดุ

เจ้าหน้าที่พัสดุ
- เจ้าหน้าที่ซึ่งดำรงตำแหน่งที่มีหน้าที่เกี่ยวกับการพัสดุหรือผู้ที่ได้รับแต่งตั้งจากหัวหน้าส่วนราชการให้เป็นเจ้าหน้าที่พัสดุ

นายกิติศักดิ์ ดาวนพเก้า
หัวหน้าฝ่ายอำนวยการ
สำนักงานพัฒนาชุมชนจังหวัดฉะเชิงเทรา