วันจันทร์ที่ 25 กรกฎาคม พ.ศ. 2554

กระบวนการแผนชุมชน

การจะทำให้แผนชุมชนมีคุณภาพ ต้องมีขั้นตอน/กระบวนการแผนชุมชน คำนึงถึงวิธีการได้มาของแผนชุมชน วิธีการได้มาของแผนชุมชนต้องทราบข้อมูลของหมู่บ้าน/ชุมชน มีจุดอ่อน จุดแข็ง อุปสรรคอะไรบ้าง ศักยภาพเป็นอย่างไร เพื่อดำเนินการขับเคลื่อนสู่แผนชุมชนได้

วิธีการดังกล่าวเกิดผลสำเร็จคือ การประเมินคุณภาพ แผนชุมชนของอำเภอสนามชัยเขต เป็นแผนที่มีคุณภาพผ่านการประเมินรับรองมาตรฐาน เนื่องจากมีเครือข่ายชุมชนที่เข้มแข็ง ประกอบด้วย กลุ่มผู้นำสตรี, กลุ่มผู้นำชุมชน, องค์กรเอกชน,มีส่วนในการขับเคลื่อนกระบวนการแผนชุมชนซึ่งสะท้อนความต้องการ/ปัญหาของชุมชนอย่างละเอียด มีโอกาสได้รับงบประมาณสนับสนุน/ตอบสนองต่อความต้องการของชุมชนและนโยบายขององค์การบริหารปกครองส่วนท้องถิ่นด้วย โดยแผนชุมชนแบบพึ่งตนเอง (ทำเอง) มีโอกาสแก้ไขปัญหาในชุมชนได้สูง

ปัญหาภาคส่วนราชการไม่นำแผนชุมชนไปใช้ประโยชน์ วิธีการแก้ไขคือ หลังจากได้แผนชุมชนให้ชาวบ้านสำนึกเสมอว่า ต้องทำตามแผนชุมชนที่ร่วมกันคิดขึ้นมาและต้องติดต่อประสานหน่วยงานช่วยเหลือสนับสนุนได้ แล้วพยายามผลักดันให้แผนชุมชนได้รับการสนองตอบ กระบวนการแผนชุมชน ต้องนำองค์ความรู้ให้ผู้นำชุมชน/กรรมการหมู่บ้าน โดยเน้นกระบวนการแผนชุมชน ตามขั้นตอน ซึ่งจะทำให้มีแผนชุมชนตามความต้องการของชุมชน

ในทางปฏิบัติปัญหาการจัดทำแผนชุมชนเกิดจากไม่รู้วิธีการ/ขั้นตอน/กระบวนการแผนชุมชนและวิธีการให้คนเข้ามามีส่วนร่วม วิธีการได้มาของข้อมูล วิธีการวิเคราะห์ข้อมูล วิธีแก้ไขคือต้องให้องค์ความรู้ผู้นำชุมชน/กรรมการหมู่บ้าน ให้สามารถเป็นวิทยากรกระบวนการของชุมชนเอง สามารถตั้งคำถามแก่ชุมชน และกระตุ้นให้ชุมชนได้ตอบปัญหาของตนเอง หาแนวทางแก้ไขปัญหาของตนเอง

การบูรณาการแผนชุมชนระดับตำบลและระดับอำเภอ ต้องคุยกันและทำความเข้าใจเพื่อกำหนดทิศทางของตำบล/อำเภอ หรือแนวทางของตำบล/อำเภอ นำแผนชุมชนมาบูรณาการ โดยบูรณาการโครงการที่สอดรับและสามารถตำเนินการไปในทิศทางเดียวกันได้ ซึ่งหัวใจการบูรณาการแผนชุมชน คือสามารถนำไปใช้ประโยชน์ได้จริงระหว่างหน่วยงานต่าง ๆ กับชุมชนต้องเป็น ไปแนวทางเดียวกัน

ขุมความรู้
1. แผนชุมชนมีคุณภาพต้องมีขั้นตอน/กระบวนการแผนชุมชน คำนึงถึงวิธีการได้มาของแผนชุมชน
2. หัวใจการบูรณาแผนชุมชน คือสามารถนำไปใช้ประโยชน์ได้จริงระหว่างหน่ยวงานต่าง ๆ กับชุมชน ต้องเป็นไป แนวทางเดียวกัน
3. แผนชุมชนควรเริ่มที่ผู้นำชุมชน/กรรมการหมู่บ้าน เน้นจากล่างสู่บน โดยนโยบายให้ความสำคัญแผนชุมชนยังไม่ต้องกำหนดกรอบ/รูปแบบ แต่ควรเน้นการจัดทำแผนให้ครบทุกด้าน เช่น ด้านเศรษฐกิจ สังคม ทรัพยากรธรรมชาติ ความปลอดภัย โครงสร้างพื้นฐาน ฯลฯ

แก่นความรู้
แผนชุมชนมีคุณภาพและได้รับการรับรองมาตรฐานแผนชุมชน ผู้นำชุมชน/กรรมการหมู่บ้านต้องมีองค์ความรู้และปฏิบัติตามขั้นตอน/กระบวนการแผนชุมชนอย่างเคร่งครัด

ข้อเสนอแนะ
แผนชุมชนควรเริ่มที่ผู้นำชุมชน/กรรมการหมู่บ้าน เน้นจากล่างสู่บน โดยนโยบายให้ความสำคัญแผนชุมชนยังไม่ต้องกำหนดกรอบ/รูปแบบ เพื่อให้ได้แผนชุมชนจากชาวบ้านโดยตรง สามารถนำไปใช้ประโยชน์ได้จริง ซึ่งต้องสร้างองค์ความรู้ให้ผู้นำชุมชน/กรรมการหมู่บ้านในกระบวนการแผนชุมชน


นายสาโรช วันประสาท
เจ้าพนักงานพัฒนาชุมชนชำนาญงาน
สำนักงานพัฒนาชุมชนอำเภอสนามชัยเขต

ไม่มีความคิดเห็น:

แสดงความคิดเห็น