ชื่อ – สกุลผู้ถอดบทเรียน นางสาวขวัญดาว เล้าสุขสุวรรณ์
ตำแหน่ง นักวิชาการพัฒนาชุมชนปฏิบัติการ สำนักงานพัฒนาชุมชนอำเภอบางปะกง
บันทึกเมื่อ วันที่ 29 พฤษภาคม 2555
สถานที่ สำนักงานพัฒนาชุมชนอำเภอบางปะกง จังหวัดฉะเชิงเทรา
เนื้อเรื่อง
ปัญหาความยากจน เป็นปัญหาเชิงระบบ เชิงโครงสร้างระดับชาติ
ที่สั่งสมมาเป็นเวลายาวนาน ซึ่งทุกรัฐบาล ได้พยายามหาทางแก้ไข
สนับสนุนงบประมาณให้กับหน่วยงานต่าง ๆ ที่เกี่ยวข้องเพื่อให้ดำเนินการขจัดความยากจน แต่รูปแบบในการบริหารจัดการทั้งแผนงานโครงการงบประมาณและหน่วยงาน ยังคงเป็นไปแบบแยกดำเนินการ ต่างคนต่างทำจึงทำให้การดำเนินงานขจัดความยากจน ขาดพลังในการขับเคลื่อน ประชาชนยังคงไม่ได้รับการแก้ไขปัญหาได้อย่างเต็มที่
อีกทั้งปัญหาที่เกิดขึ้นในแต่ละพื้นที่นั้น ประชาชนเป็นผู้รับรู้รับทราบปัญหาอย่างดี และเป็นผู้ที่เดือดร้อนอย่างแท้จริง จึงเห็นควรให้ประชาชนเป็นผู้แก้ปัญหาของตนเอง โดยมีหน่วยงานของรัฐให้การสนับสนุนช่วยเหลือ
ปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง ที่พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว
ได้พระราชทานแก่พสกนิกรชาวไทย ขณะนี้ได้หยั่งรากลึกลงในสังคมไทยเป็นปรัชญาชี้นำยุทธศาสตร์ และนโยบายการพัฒนาประเทศไทยในทุกด้าน ซึ่งรัฐบาล
ได้น้อมนำมาเป็นแนวทางในการกำหนดนโยบายในการพัฒนาคนการพัฒนาประเทศ
การลดความเหลื่อมล้ำในสังคม และการสร้างรากฐานการพัฒนาเศรษฐกิจที่มั่งคงและยั่งยืน
การดำเนินงานแก้ไขปัญหาความยากจน ปี 2555 อำเภอบางปะกง จังหวัดฉะเชิงเทรา
โดยการนำของ นายสิทธิชัย กิตติกูล นายอำเภอบางปะกง
ในฐานะผู้อำนวยการศูนย์อำนวยการปฏิบัติการขจัดความยากจนและพัฒนาชนบท
ตามปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงอำเภอบางปะกง (ศจพ.อ.บางปะกง) และนายบรรเทา ดวงนภา
พัฒนาการอำเภอบางปะกง ในฐานะกรรมการและเลขานุการคณะทำงาน ศจพ.อ.บางปะกง อำเภอบางปะกง จังหวัดฉะเชิงเทรา
มีเป้าหมายที่จะลดจำนวนครัวเรือนยากจนเป้าหมายที่มีรายได้เฉลี่ยต่ำกว่าเกณฑ์ จปฐ.
บันทึกขุมความรู้
มีขั้นตอนการเตรียมตัวเองอย่างไร
ในการดำเนินงานแก้ไขปัญหาความยากจนแบบบูรณา
มีขั้นตอนการเตรียมตัวเอง ดังนี้
1. ดูแลสุขภาพร่างกายให้แข็งแรง
2. ศึกษารายละเอียดกรอบแนวทางในการดำเนินงาน
3. ศึกษารายละเอียดข้อมูลครัวเรือนเป้าหมาย
4. วางแผนการดำเนินงาน
มีขั้นตอนการดำเนินงานอย่างไร
ในการดำเนินงานแก้ไขปัญหาความยากจนแบบบูรณาการนั้น มีขั้นตอนในการดำเนินการ
ดังนี้
1. ทบทวนคำสั่ง ศจพ.
ระดับอำเภอ ให้เป็นปัจจุบัน และมีองค์ประกอบจากหน่วยงานต่าง
ๆ ให้สามารถบูรณาการงบประมาณ โครงการ/กิจกรรม
เพื่อให้สามารถสนับสนุนการแก้ไขปัญหาความยากจนได้
2. ดำเนินงานแก้ไขปัญหาความยากจน ปี 2555 โดยเข้าตรวจสอบฐานข้อมูลครัวเรือนยากจนเป้าหมายที่ตกเกณฑ์
จปฐ. พร้อมทำการสำรวจ ศักยภาพครัวเรือน ซึ่งในปี 2555 อำเภอบางปะกง ใช้ฐานครัวเรือนเป้าหมายที่ตกเกณฑ์
จปฐ. ปี 2554 จำนวน 108 ครัวเรือน ซึ่งอำเภอได้แต่งตั้งชุดปฏิบัติการตำบล(เคาะประตูบ้าน)
โดยประกอบด้วยพัฒนากรประจำตำบล เกษตรประจำตำบล สาธารณสุขประจำตำบล กศน.ประจำบลตำบล
นักพัฒนาชุมชน ผู้นำ อช. และ อช.ดำเนินการคัดกรองครัวเรือนเป้าหมาย โดยเวทีประชาคม
3. ชุดปฏิบัติการประจำตำบล
(เคาะประตู) ออกไปตรวจเยี่ยมครัวเรือนเป้าหมายที่ตกเกณฑ์ จปฐ. ปี 2554 โดยจัดประชุมประชาคม
ให้ความรู้ในการดำเนินชีวิต ตามแนวทางปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง แก่ครัวเรือนเป้าหมาย
พร้อมทั้งขอรับการสนับสนุนงบประมาณในการประกอบอาชีพให้กับครัวเรือนเป้าหมาย และทำการคัดกรองครัวเรือนเป้าหมาย
ซึ่งสามารถแยกครัวเรือนเป้าหมายเป็น 2 ประเภท คือ 1.ครัวเรือนที่มีศักยภาพ เพื่อเข้าสู่กระบวนการพัฒนา โดยได้ประสานการขอรับการสนับสนุนไปยังองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น
หน่วยงานอื่น ๆ เพื่อสนับสนุนเงินทุนในการประกอบอาชีพ 2.ครัวเรือนที่ไม่มีศักยภาพ เพื่อเข้าสู่กระบวนการสงเคราะห์ โดยได้ประสานการขอรับการสนับสนุนจากองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น
และพัฒนาสังคมและความมั่นคงของมนุษย์ต่อไป
4. ติดตาม
ประเมินผลการยกระดับรายได้
5. จัดเวทีถอดบทเรียนแก้จนต้นแบบ
แก่นความรู้
(เทคนิคสำคัญของความสำเร็จ)
ในการดำเนินงาน แก้ไขปัญหาความยากจนแบบบูรณาการนั้น มีเทคนิคสำคัญใน การดำเนินงานคือ เทคนิคการทำงานแบบมีส่วนร่วม เพราะในการดำเนินงานแก้ไขปัญหาความยากจนแบบบูรณาการ ใช้หลักการมีส่วนร่วมของภาคี ซึ่งประกอบด้วย ภาคประชาชน ภาคราชการ องค์กรปกกครองส่วนท้องถิ่น ฯลฯ
มีกลยุทธ์ในการทำงานอย่างไร
กลยุทธ์ในการดำเนินงานแก้ไขปัญหาความยากจนแบบบูรณาการ ใช้หลักการทำงานแบบมีส่วนร่วมของภาคี ซึ่งประกอบด้วย ภาคประชาชน ภาคราชการ และองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น เป็นต้น
โดยอาศัยคำสั่ง ศจพ. ระดับอำเภอ
เป็นกลยุทธ์ในการขับเคลื่อนการทำงาน ซึ่งคำสั่งดังกล่าว มีองค์ประกอบจากหน่วยงานต่าง ๆ
ให้สามารถบูรณาการงบประมาณ โครงการ/กิจกรรม
เพื่อให้สามารถสนับสนุนการแก้ไขปัญหาความยากจนได้ การใช้เทคนิค
“หลักการทำงานแบบมีส่วนร่วม” ส่งผลให้การดำเนินงานสำเร็จลุล่วงไปได้ด้วยดี
สรุปบทเรียน
ปัจจัยสู่ความสำเร็จ ในการแก้ไขปัญหาความยากจน อำเภอบางปะกง
จังหวัดฉะเชิงเทรา ได้ยึดหลักในการดำเนินงานโดยอาศัยปัจจัย ดังนี้
1. ดำเนินงานแบบบูรณาการ ทุกภาคส่วนมีส่วนร่วมกันอย่างจริงจังในการแก้ไขปัญหาความยากจน
2. การสร้างความเข้มแข็งของชุมชน ผู้นำ
หรือองค์กรของชุมชนเอง
3. ใช้แผนชุมชนในการขับเคลื่อนการแก้ไขปัญหาความยากจน
4. ความพร้อมของประชาชนในชุมชน
หรือความสามัคคีของชุมชน
5. มีเงินทุนในการบริหารจัดการและให้สมาชิกกู้ยืมไปประกอบอาชีพ
6. ประชาชนเป้าหมาย
ได้รับโอกาสในการกู้ยืมเงินไปประกอบอาชีพ
7. การส่งเสริมความรู้เรื่องปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงให้กับประชาชนเป้าหมายอย่างจริงจัง
8. การติดตามผลการดำเนินงานเป็นระยะ
9. การส่งเสริมให้ครัวเรือนยากจนเป้าหมาย
จัดทำบัญชีรับ –จ่ายครัวเรือน
10. ส่งเสริมให้ครัวเรือนยากจนเป้าหมาย
ดำเนินชีวิตโดยยึดหลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง
บทเรียนที่ดี
ในการดำเนินงานแก้ไขปัญหาความยากจน ข้าพเจ้าได้รับบทเรียนที่ดีในการดำเนินงาน
คือ
1. ครัวเรือนยากจนทุกครัวเรือน
มีความต้องการที่จะหลุดพ้นจากขีดความยากจน หากแต่บางครั้งติดที่ศักยภาพ คือบางครัวเรือนที่มีศักยภาพพร้อมที่จะเข้าสู่การพัฒนา
ก็จะไม่รอช้าที่จะเข้าสู่การพัฒนาเพื่อให้หลุดพ้นจากขีดความยากจน เว้นแต่บางครัวเรือนที่ขาดศักยภาพ ไม่ว่าจะเป็นในเรื่องของศักยภาพทางด้านร่างกาย
เช่น คนชรา คนพิการ แต่เขาเหล่านั้นก็มีความต้องการเหมือนกันคือ “อยากหลุดพ้นจากขีดความยากจน”
2. การทำงานแบบบูรณาการ จากการที่อำเภอบางปะกง
จังหวัดฉะเชิงเทรา ได้มีคำสั่ง ศจพ. ระดับอำเภอ ซึ่งคณะทำงานประกอบด้วยหน่วยงานต่าง
ๆ ให้สามารถบูรณาการการทำงานร่วมกัน บูรณาการเรื่องงบประมาณ โครงการ/กิจกรรม เพื่อให้สามารถสนับสนุนการแก้ไขปัญหาความยากจนได้
ส่งผลให้ครัวเรือนยากจนมีรู้สึกว่าไม่ถูกทอดทิ้งให้แก้ไขปัญหาแต่เพียงผู้เดียว เพราะยังมีส่วนราชการ องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น แกนนำในหมู่บ้าน คอยให้คำปรึกษา แนะนำ สนับสนุนเกี่ยวกับการดำเนินชีวิตประจำวัน
ปัญหา อุปสรรค
ในการแก้ไขปัญหาความยากจน มีปัญหาอุปสรรคในการดำเนินงานมากมาย
ดังนี้
1. การสนับสนุนในด้านวิชาการ
และงบประมาณจากส่วนราชการต่าง ๆ ทั้งภาครัฐและเอกชน ขาดความต่อเนื่อง
ทำให้การสนับสนุนเป็นไปอย่างไม่ทั่วถึง
2. ขาดเงินทุน/เงินงบประมาณในการให้การสนับสนุนครัวเรือนยากจนในการประกอบอาชีพ
3. ครัวเรือนยากจนเป้าหมาย
ไม่มีความรู้ ขาดประสบการณ์ในการประกอบอาชีพ เพื่อสร้างรายได้ให้กับครอบครัว
4. ครัวเรือนยากจนเป้าหมาย
เป็นครัวเรือนที่ไม่มีศักยภาพ ไม่สามารถประกอบอาชีพได้
ซึ่งทางออกคือการเข้าสู่กระบวนการสงเคราะห์จากองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นหรือหน่วยงานภาครัฐอื่น
ๆ ที่ให้การสนับสนุน
ข้อสังเกต/ข้อควรคำนึงถึง
ปัญหาความยากจน
เป็นปัญหาที่รัฐบาลให้ความสนใจในการแก้ไขมาหลายยุคหลายสมัย
แต่ปัญหาความยากจนของประชาชนก็ยังไม่หมดสิ้นไป
ซึ่งจำเป็นที่ทุกภาคส่วนควรให้ความร่วมมือกันอย่างจริงจังในการแก้ไขปัญหาความยากจนให้สิ้นไป
ครอบคลุมทั่วถึงและประสบผลสำเร็จ สนับสนุนงบประมาณสนับสนุนการดำเนินงานแก้ไขปัญหาความยากจนของประชาชน การส่งเสริมความรู้ ประสบการณ์ในการประกอบอาชีพให้กับครัวเรือนยากจน
และให้ความสำคัญกับการแก้ไขปัญหาอย่างจริงจัง
เพื่อที่ประชาชนที่ประสบปัญหาความยากจน จะได้มีชีวิตความเป็นอยู่ที่ดีขึ้น
กฎระเบียบ แนวคิด
ทฤษฎีที่เกี่ยวข้อง
“มนุษย์ทุกคน มีศักดิศรี ศักยภาพ และความต้องการที่จะพัฒนาตนเองอยู่เสมอ เพียงแต่ถ้ามีโอกาสและความพร้อม ไม่ว่าจะเป็นความพร้อมทางด้านร่างกาย
หรือจิตใจ ก็จะไม่รอช้าที่จะพัฒนาตนเอง”
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น