สืบทอดภูมิปัญญา ผลิตภัณฑ์จากเขาสัตว์

ชื่อ – สกุล         นายสิรชัย   ศรีภัยพ่าย
ตำแหน่ง            นักวิชาการพัฒนาชุมชนปฏิบัติการ
สังกัด               สำนักงานพัฒนาชุมชนอำเภอเมือง จ.ฉะเชิงเทรา
เบอร์โทรศัพท์      08-7695-7674
ชื่อเรื่อง             สืบทอดภูมิปัญญา ผลิตภัณฑ์จากเขาสัตว์
สถานที่             เลขที่ 49 หมู่ที่ 7 ตำบลบางขวัญ อำเภอเมืองฉะเชิงเทรา จังหวัดฉะเชิงเทรา

ความเป็นมา

กลุ่มผลิตภัณฑ์เขาสัตว์แกะสลักภูมิปัญญาของบรรพบุรุษที่สืบทอดมาช้านานที่นับวันกำลังจะสูญหายจากสมัยก่อนที่ใช้การขัดถูด้วยมือและได้ทดลองทำกันมาเรื่อย ๆ ในปัจจุบันมีการรวมกลุ่มของชาวบ้านที่ว่าจากการทำนาโดยสมาชิกส่วนใหญ่เป็นชาวบ้านในตำบลบางขวัญและตำบลใกล้เคียงทำให้มีการแลกเปลี่ยนความคิด ประสบการณ์และการเรียนรู้ให้กว้างขึ้นสามารถทำให้เกิดรูปแบบใหม่ ๆ และพัฒนามาเรื่อย ๆจากของประดับตกแต่งเป็นของใช้ และผสมผสานให้เกิดรูปแบบต่างเพื่อเสนอลูกค้าในรูปแบบใหม่ๆ จนเป็นที่ยอมรับทั้งในและต่างประเทศ

องค์ความรู้

ความสำคัญของผลิตภัณฑ์แกะสลักเขาสัตว์  ซึ่งเป็นอาชีพที่สุจริตสามารถพัฒนาเป็นอาชีพที่จะทำรายได้ให้กับชาวบ้านที่สนใจ และอาจจะทำชุมชนมีชื่อเสียงโด่งดังในด้านการพัฒนาด้านอาชีพ มีผลิตภัณฑ์ที่มีคุณภาพ มีความสวยงามโดดเด่น เป็นเอกลักษณ์ของตัวเอง

การนำสิ่งแวดล้อมมาใช้ประโยชน์

การนำวัสดุ (เขาสัตว์) ที่เหลือใช้จากแหล่งในชุมชน ซึ่งเป็นวัสดุท้องถิ่น ทางกลุ่มได้คิดการนำเขาสัตว์มาแกะสลักเป็นผลิตภัณฑ์ในลวดลายต่าง ๆ เช่นปลาโลมา นกฮูก วัวกระทิง นกอินทรีย์ ยีราฟ นกพีรีแกน ปลาเงินปลาทอง พวงกุญแจ เพื่อเป็นของที่ระลึกได้ เพื่อให้เขาสัตว์เกิดประโยชน์มากที่สุด และทำเป็นอาชีพเสริม สามารถสร้างเป็นแหล่งรายได้ให้กับครอบครัวได้ จากการนำเขาสัตว์ไปทิ้งโดยเสียเปล่า

การบริหารจัดการ

ปัจจุบัน มี นายสมนึก แย้มพุชชง เป็นประธานของกลุ่ม โดยสมาชิกในกลุ่มร่วมกันวางแผนการทำงานช่วยกันออกแนวความคิดในการทำลวดลายต่าง ๆ สำหรับการออกแบบสมาชิกทั้งหมด จะมาช่วยกันออกแบบ ส่วนวัตถุดิบโดยมากจะหาจากในท้องถิ่น ถ้าวัตถุดิบเริ่มไม่มีในท้องถิ่น ก็จะสั่งจากนอกท้องถิ่นเข้ามา เช่น อุบลราชธานี ขอนแก่น มีการทำบัญชีในครัวเรือน ในการทำบัญชีรายรับ – รายจ่ายอยู่ตลอด รวมถึงการศึกษาแบบและนำมาดัดแปลงในการทำให้ผลิตภัณฑ์ดูแปลกใหม่ ๆ อยุ่เสมอ

ดำเนินการตามแนวพระราชดำรัชปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง

การดำเนินงานของกลุ่มแกะสลักเขาสัตว์ ได้น้อมนำแนวพระราชดำรัสปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงมาใช้ในการดำเนินงานของกลุ่มนอกจากจะสร้างอาชีพนำผลผลิตไปขายเพื่อเพิ่มรายได้ให้กับสมาชิกของกลุ่มเพื่อให้สมาชิกมีสภาพความเป็นอยู่ที่ดีขึ้นพอประมาณ อย่างพอเพียง และสามารถช่วยเหลือกันได้ระหว่างกลุ่ม และทางกลุ่มยังเป็นสถานที่ให้และแลกเปลี่ยนความรู้ทางด้านอาชีพ  สามารถถ่ายทอดความรู้ให้กับประชาชนที่สนใจ จากภูมิปัญญาท้องถิ่น

หน่วยงาน/องค์กรที่ให้การสนับสนุนการดำเนินงานของกลุ่ม

• พัฒนาชุมชนจังหวัดฉะเชิงเทรา
• กรมส่งเสริมอุตสาหกรรมจังหวัดฉะเชิงเทรา
• ศูนย์การศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัยอำเภอเมืองฉะเชิงเทรา
• กาชาดจังหวัดฉะเชิงเทรา
• หอการค้าฉะเชิงเทรา

สรุปประโยชน์ที่ได้รับ

เนื่องจากในสภาพทางเศรษฐกิจของสังคมในปัจจุบัน มีการพัฒนาและเจริญเติบโตขึ้นมาก มีโรงงานอุตสาหกรรมเกิดขึ้นมากมาย ประชากรวัยแรงงานส่วนมากจะไปเรียนและทำงานเป็นส่วนมาก ทำให้การสืบสานหรือวัฒนธรรมในสังคมถดถอยลง ทำให้การสืบสานในชุมชนของคนในท้องถิ่นลดน้อยลง การจัดตั้งกลุ่มเขาสัตว์แกะสลักขึ้นมาเพื่อให้มีการปลูกฝังภูมิปัญญาของท้องถิ่นในด้านการแกะสลักเพื่อที่จะได้รู้คุณค่าของการแกะสลักและภูมิปัญญาท้องถิ่นจะได้ไม่สูญหายไปไหนยังคงอยู่จนรุ่นลูก รุ่นหลาน และยังส่งเสริมให้ประชากรในท้องถิ่นสามารถหารายได้เลี้ยงครอบครัว จากอาชีพเสริมจาการทำนา ทำไร่ อีกด้วย และทางภาครัฐและเอกชน ได้ให้ความช่วยเหลือและให้ความสนับสนุนทางด้านวิชาการ วัสดุ งบประมาณ และการส่งเสริมทางด้านการตลาด ซึ่งเป็นปัจจัยที่สำคัญมากเพราะเมื่อผลิตแล้วก็ต้องมีทางส่งออกเพื่อกระจายผลผลิต และการส่งเสริมการเรียนรู้ในโรงเรียน โดยให้นักเรียนและเยาวชนในโรงเรียนสามารถไปศึกษาดูงาน และยังสามารถเรียนรู้เกี่ยวกับการทำเขาสัตว์แกะสลักในหลาย ๆ รูปแบบอีกด้วย เขาสัตว์เป็นวัสดุที่เหลือใช้ นำมาใช้ประโยชน์เพื่อให้เกิดความสวยงาม เป็นการใช้ภูมิปัญญาในการแกะสลักเพื่อให้เกิดงานที่สวยและสามารถสร้างเป็นรายได้ให้กับชุมชนได้ และเป็นทุนความรู้ได้เป็นอย่างดี.