การประเมินความสุขมวลรวมหมู่บ้านเศรษฐกิจพอเพียง

เจ้าของความรู้  นางสาวนิธิวดี  วีระศิลป์

ตำแหน่ง  นักวิชาการพัฒนาชุมชนปฏิบัติการ  

สังกัด  สำนักงานพัฒนาชุมชนอำเภอบางปะกง

เรื่องเล่า             

กรมการพัฒนาชุมชน ได้น้อมนําหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง มาปรับใช้ในการส่งเสริมการดําเนินชีวิต ทั้งในระดับบุคคล ระดับครอบครัว และระดับหมู่บ้าน ให้หมู่บ้านและชุมชนสามารถบริหารจัดการตนเองตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง  ซึ่งข้าพเจ้าในฐานะที่เป็นพัฒนากรใหม่ของสำนักงานพัฒนาชุมชนอำเภอบางปะกง และได้รับผิดชอบงานหมู่บ้านเศรษฐกิจพอเพียง ทำให้ข้าพเจ้าต้องศึกษาข้อมูลเกี่ยวกับเศรษฐกิจพอเพียงให้มากขึ้นกว่าเดิม เพื่อจะได้ลงพื้นที่และไปให้ความรู้กับครอบครัวพัฒนาในตำบลที่รับผิดชอบ 

หลังจากข้าพเจ้าได้ทำงานนี้ก็ได้เรียนรู้ว่า เศรษฐกิจพอเพียง เข้าใจง่ายๆก็ เศรษฐกิจที่สามารถอุ้มชูตนเองได้ ปฏิบัติตนให้มีความพอเพียงกับตัวเอง อยู่ได้โดยไม่ต้องเดือดร้อนใคร สามารถพึ่งตนเองได้ ก่อนการพัฒนาหมู่บ้านให้เป็นหมู่บ้านเศรษฐกิจพอเพียง พัฒนากรจะต้องทำการวิเคราะห์ หรือ ประเมินหมู่บ้านโดยใช้ด้วยเกณฑ์ประเมิน ๖ ด้าน ๑๒ ตัวชี้วัด ซึ่งเป็นตัวชี้วัดการประเมินหมู่บ้านเศรษฐกิจพอเพียง ของกระทรวงมหาดไทย 4 ด้าน  23 ตัวชี้วัด ดัชนีชี้วัดความ “อยู่เย็น เป็นสุข ” หรือ ความสุขมวลรวมของหมู่บ้าน/ชุมชน (GrossVillage Happiness : GVH )     6 องค์ประกอบ 22 ตัวชี้วัด เป็นเครื่องมือในการพัฒนาขับเคลื่อนหมู่บ้านเศรษฐกิจพอเพียง
 โดยมีวิธีการคือ

1. เตรียมการประชุม พัฒนากรผู้รับผิดชอบประจำตำบลต้องประสานกับผู้นำชุมชนเพื่อประสานกลุ่มเป้าหมายมาเป็นตัวแทนของหมู่บ้านในการประเมินความสุขมวลรวม
2. ก่อนการประเมินความสุขมวลรวม พัฒนากรต้อสร้างความเข้าใจ และชี้แจงวัตถุประสงค์ประสงค์ของการประเมินให้กลุ่มเป้าหมายทราบก่อน และใช้การประเมินแบบมีส่วนร่วม
3. เจ้าหน้าที่ประเมินแต่ละตัวชี้วัด ทั้งหมด ๒๒ ตัวชี้วัด อธิบายความหมายตัวชี้วัดรายข้อและสร้างความเข้าใจกับผู้ประเมิน หากผู้เข้าประเมินมีข้อสงสัยความหมายตัวชี้วัดให้สอบถามและทำความเข้าใจทันที  เมื่อทำความเข้าใจได้ข้อสรุปแล้ว จึงยกมือขึ้นเหนือศีรษะตามความพึงพอใจในตัวชี้วัด  หากไม่พึงพอใจก็ไม่ต้องยกมือ วิทยากรผู้ช่วยนับจำนวนมือที่ยกให้เป็นค่าคะแนนพร้อมเขียนจำนวนตามระดับความสุข  จนครบ
4. นำผลการประเมินหาค่าเฉลี่ยระดับคะแนนแต่ละองค์ประกอบ
5. นำค่าคะแนนเฉลี่ยแต่ละองค์ประกอบ จุดบนแผนผังใยแมงมุม และลากเส้นเชื่อม วิทยากรอธิบายความหมาย  ความสุขมวลรวมของหมู่บ้าน ให้ผู้เข้าประเมินทราบ

 ขุมความรู้

1. ก่อนการประเมินความสุขมวลรวมหมู่บ้านเศรษฐกิจพอเพียง พัฒนากรต้องศึกษา และทำความเข้าใจ วิธีการ ความหมายของแต่ละตัวชี้วัดให้เข้าใจก่อนการประเมิน เพือ่ให้มีความเข้าใจตรงกันระหว่างพัฒนากรและกลุ่มเป้าหมาย
2. พัฒนากรเป็นผู้เอื้ออำนวยการประชุม และดำเนินการตามขั้นตอน

 แก่นความรู้

1. ความสุขมวลรวมของชุมชนเปลี่ยนแปลงได้ตามสภาพแวดล้อมของชุมชนนั้นๆ
2. การมีส่วนร่วมของชุมชน มีผลต่อคะแนนความสุขมวลรวมที่วัดได้