วันอังคารที่ 3 กรกฎาคม พ.ศ. 2555

การส่งเสริมการตลาดสินค้า OTOP


ชื่อ-สกุลผู้ถอดบทเรียน    นางสาวสวณีย์  มีเจริญ
ตำแหน่ง    นักวิชาการพัฒนาชุมชนชำนาญการ
บันทึกเมื่อ   มิถุนายน ๒๕๕๕
สถานที่       จังหวัดฉะเชิงเทรา

ที่มาขององค์ความรู้ที่เลือก (ทำไมถึงเลือกองค์ความรู้นี้)      
กรมการพัฒนาชุมชน ได้ดำเนินนโยบายหนึ่งตำบล หนึ่งผลิตภัณฑ์ (OTOP) เพื่อสร้างชุมชนให้เข้มแข็งพึ่งตนเองได้ ให้ประชาชนมีส่วนร่วมในการสร้างงาน สร้างรายได้ ด้วยการนำทรัพยากร ภูมิปัญญาท้องถิ่นมาพัฒนาเป็นผลิตภัณฑ์ และบริหารคุณภาพที่มีจุดเด่น และมูลค่าเพิ่มเป็นที่ต้องการของตลาดชุมชน ส่งเสริมให้เกิดอาชีพ สร้างงาน สร้างรายได้ให้กับชุมชน รวมถึงการส่งเสริมเศรษฐกิจฐานรากให้มีความมั่นคง นำพาประเทศไปสู่การพัฒนาที่ยั่งยืน

ในโลกยุคปัจจุบันการแข่งขันทางธุรกิจ OTOP เงินลงทุนไม่ได้เป็นปัญหาหลักอีกต่อไปแล้ว แต่สิ่งที่ผู้ผลิต/ผู้ประกอบการขาดแคลนคือ "ความรู้" และ "ความคิดสร้างสรรค์"  เพราะความคิดสร้างสรรค์และนวัตกรรมจะได้มาด้วยขบวนการคิดใหม่ๆ ด้วยมุมมองใหม่ๆ ที่เน้นหาความแตกต่าง การออกนอกกรอบความคิดเดิม ๆ ความกล้าที่จะลองอะไรใหม่ๆ การสังเกต ในรายละเอียดต่างๆ ที่อาจจะนำมาขยายด้วยมุมมองใหม่ และที่สำคัญที่สุด คือ การฝึกตนเองให้ออกจาก "มุมที่เคยชิน"

กรมการพัฒนาชุมชน ได้กำหนดประเด็นยุทธศาสตร์ “ส่งเสริมเศรษฐกิจสร้างสรรค์”   โดยเฉพาะกลุ่ม OTOP ได้ใช้ความคิดสร้างสรรค์พัฒนาผลิตภัณฑ์ที่มีคุณภาพ และตอบสนองความต้องการของลูกค้าหรือผู้บริโภคเป้าหมายได้ตรงจุดที่สุด ฉะนั้นหน่วยงานภาครัฐและเอกชนที่เกี่ยวข้อง จะต้องเข้าไปมีส่วนร่วมในการส่งเสริมและสนับสนุนกระตุ้นความคิดผู้ผลิต/ผู้ประกอบการสู่แนวความคิดเศรษฐกิจสร้างสรรค์Creative Economyในการขับเคลื่อนผลิตภัณฑ์ OTOP สู่ผลิตภัณฑ์สร้างสรรค์ เพื่อสร้างเศรษฐกิจสร้างสรรค์ ตามยุทธศาสตร์กรมฯ ปี ๒๕๕๕ อย่างจริงจัง เป็นรูปธรรม  

ในฐานะที่มีหน้าที่เกี่ยวข้องการดำเนินงานโครงการหนึ่งตำบล หนึ่งผลิตภัณฑ์ OTOP ซึ่งเป็นนโยบายของรัฐบาล จึงได้ร่วมถ่ายทอดความรู้และประสบการณ์ในการส่งเสริมการตลาดและผลิตภัณฑ์ OTOP ดังนี้

บันทึกขุมความรู้ (วิธีปฏิบัติงานที่ผู้สนใจสามารถนำไปปฏิบัติได้)
เมื่อรู้ว่าได้รับงบประมาณจากกลุ่มจังหวัดภาคกลางตอนกลาง  โครงการเพิ่มช่องทางการตลาดสินค้า OTOP กลุ่มเบญจบูรพาสุวรรณภูมิ (กลุ่มจังหวัดภาคกลางตอนกลาง) เหนื่อยอีกแล้วเรา ! แต่ก็ต้องทำเพราะมันเป็นประโยชน์ต่อพี่น้องชาวโอทอปเรา เพราะไม่แน่ใจจะได้งบประมาณมากขนาดนี้ทุกปีหรือเปล่า และต้องทำให้ดีที่สุด จัดที่ไหน จัดอย่างไร จัดกี่วัน

มีขั้นตอนการเตรียมตัวอย่างไรบ้าง
  1. ศึกษาพื้นที่ (สถานที่แห่งใหม่ที่มีความพร้อม การอำนวยความสะดวก สถานที่จอดรถ ฯลฯ)
  2. ประสานงานด้านต่าง ๆ งบประมาณ เจ้าของพื้นที่
  3. จัดประชุมเครือข่าย ผู้ผลิต ผู้ประกอบการ OTOP เพื่อเริ่มต้นการทำงานในด้านต่างๆ
  4. วางแผนการดำเนินงาน
  5. นำองค์ความรู้การส่งเสริมการตลาดและผลิตภัณฑ์ OTOP ไปส่งเสริมและสนับสนุนการดำเนินงาน แก่กลุ่มผู้ผลิต/ผู้ประกอบ OTOP อย่างต่อเนื่อง

มีขั้นตอนการดำเนินงานอย่างไรบ้าง
  1. การจัดการเรียนรู้แบบมีส่วนร่วมแก่กลุ่มผู้ผลิต/ผู้ประกอบ OTOP เพราะจะเกิดการเรียนรู้แบบทำไป เรียนรู้ไป
  2. การให้ความรู้กลุ่มผู้ผลิต/ผู้ประกอบ OTOPต้องมีความหลากหลาย ทั้งมีการอบรม ศึกษาดูงาน ทดลองทำ เป็นต้น
  3. ปรับเปลี่ยนรูปแบบการให้ความรู้ เช่น ประชุมแล้วต้องเกิดประโยชน์สูงสุดทุกฝ่าย
  4. ส่งเสริมให้กลุ่มผู้ผลิต/ผู้ประกอบ OTOP บริหารจัดการกลุ่มตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง บนพื้นฐานการพึ่งตนเอง
  5. ส่งเสริมกลุ่มผู้ผลิต/ผู้ประกอบ OTOPจัดทำแผนธุรกิจ ประกอบด้วย แผนการผลิต แผนการตลาด แผนการบริหารจัดการ และดำเนินการตามแผนอย่างจริงจัง
  6. การสร้างเครือข่ายกลุ่มผู้ผลิต/ผู้ประกอบ OTOP เพื่อร่วมมือกันด้านการตลาด
  7. การพัฒนารูปแบบ การบรรจุภัณฑ์ ให้ทันสมัย สวยงาม
  8. กลุ่มผู้ผลิต/ผู้ประกอบ OTOP ได้รับการสนับสนุนจากหน่วยงานที่เกี่ยวข้องอย่างจริงจัง
  9. การพัฒนาและส่งเสริมทั้งด้านการผลิตและการตลาดแก่กลุ่มผู้ผลิต/ผู้ประกอบ OTOPที่สินค้ามีคุณภาพและเป็นที่ต้องการของตลาดอย่างต่อเนื่อง ทั้งในด้านวิชาการ งบประมาณ การประชาสัมพันธ์
  10. ส่งเสริมกลุ่มผู้ผลิต/ผู้ประกอบ OTOP ให้มีการผลิตให้ได้มาตรฐานและเข้ารับการคัดสรรผลิตภัณฑ์OTOP
  11. ส่งเสริมการพัฒนาผลิตภัณฑ์ โดยการพัฒนาเครือข่ายองค์ความรู้KBO
  12. ส่งเสริมกลุ่มผู้ผลิต/ผู้ประกอบ OTOP มีการบริหารจัดการในลักษณะแบบครบวงจรทั้งด้านการบริหารจัดการ การผลิต การตลาด และการจัดการทุน
  13. ส่งเสริมกลุ่มผู้ผลิต/ผู้ประกอบ OTOP มีการจัดทำคลังความรู้ คลังข้อมูลภูมิปัญญาของผลิตภัณฑ์

แก่นความรู้ (เทคนิคสำคัญที่ทำให้งานสำเร็จและผลที่เกิดขึ้นจริงกับผลที่คาดว่าจะได้รับ)
  1. การจัดทำข้อมูลระบบสินค้า OTOP อย่างเป็นระบบ 
  2. การสนับสนุนกลุ่มผู้ผลิต/ผู้ประกอบ OTOP พัฒนาหน้าร้านให้สวยงาม น่าเข้าเยี่ยมชม 
  3. การจัดแสดงและจำหน่ายสินค้า OTOP ทั้งในส่วนกลางและภูมิภาคอย่างต่อเนื่อง 
  4. การรณรงค์ให้ซื้อสินค้า OTOPเป็นของฝาก ของขวัญในเทศกาลต่างๆ 
  5. ส่งเสริมการจำหน่ายสินค้าในโรงงานอุตสาหกรรม 
  6. การสนับสนุนกลุ่มผู้ผลิต/ผู้ประกอบ OTOP จำหน่ายสินค้าจากการออกหน่วยเคลื่อนที่ของราชการ 
  7. ส่งเสริมให้เป็นแหล่งเรียนรู้และศึกษาดูงาน 
  8. สนับสนุนให้กลุ่มผู้ผลิต/ผู้ประกอบ OTOP ให้มีการจำหน่ายสินค้าในร้านต่างๆ ดังนี้
- ร้านห้างสรรพสินค้า (Department store) 
- ร้านค้าสะดวกซื้อ (Convenience store)
- การขายทางไปรษณีย์ (Mail order) 
- ร้านค้าสวัสดิการ/ ร้านค้าสหกรณ์

มีกลยุทธ์ในการทำงานอย่างไร  
  1. จัดการประชุมแบบมีส่วนร่วม เพื่อให้คณะกรรมการและสมาชิกกลุ่มผู้ผลิต/ผู้ประกอบ OTOP ได้เรียนรู้จากการปฏิบัติจริง 
  2. การให้ความรู้เฉพาะเรื่องแก่ผู้ผลิต/ผู้ประกอบ OTOP เช่น กลยุทธ์ทางการตลาด กลยุทธ์การส่งเสริมการตลาด กลยุทธ์การบรรจุภัณฑ์   
  3. การนำกลยุทธ์ในด้านต่างๆ มาใช้เพื่อให้เกิดผลสัมฤทธิ์ตามแผนธุรกิจ ได้แก่ ในด้านการบริหารจัดการจะวางแผนการบริหารสมาชิก แบ่งหน้าที่ความรับผิดชอบด้านต่าง ๆ ให้ชัดเจนในด้านการจัดซื้อสินค้าจะการสั่งซื้อสินค้าจะสั่งก็ต่อเมื่อมีการผลิตและมีการจำหน่ายเท่านั้นไม่มีการกักตุน ในด้านการตลาดจะออกจำหน่ายในทุก ๆ งานที่มีส่วนราชการและเอกชนติดต่อมา

สรุปบทเรียน
ปัจจัยสู่ความสำเร็จ
  1. การสร้างศรัทธาให้กับผู้ประกอบการในขณะปฏิบัติหน้าที่ ด้วยการกำกับดูแลและให้ความสะดวกแก่ผู้ประกอบการที่เข้าร่วมจำหน่ายสินค้าอย่างเป็นธรรม และเท่าเทียมกัน 
  2. มีการสอบถามปัญหาเกี่ยวกับการจำหน่ายสินค้าอย่างเป็นกันเองทุกวัน เพื่อนำปัญหามาแก้ไขโดยบางปัญหาให้ผู้ประกอบการมีส่วนร่วมคิดและแก้ไขปัญหาด้วย เพื่อจะได้คุ้นเคยกับผู้ประกอบการเพิ่มมากขึ้น 
  3. ให้กำลังใจเมื่อผู้ประกอบการประสบปัญหา และร่วมแก้ไขปัญหาที่เกิดขึ้น

ข้อสังเกต/ข้อควรคำนึงถึง
  1. ผู้ประกอบการ OTOP แต่ละรายมีพฤติกรรมที่แตกต่างกัน ในการกำกับดูแลผู้ประกอบการต้องดูแลอย่างใจเย็น และจริงใจ
  2. ในกรณีผู้ประกอบการมีปัญหาต้องรับฟังปัญหาของผู้ประกอบการ และร่วมคิดร่วมแก้ปัญหากับผู้
  3. ไม่ทอดทิ้งผู้ประกอบการให้เกิดทุกข์จากการขายที่ได้ยอดรายได้ในการจำหน่ายน้อย หรือ ไม่ได้รับความสนใจจากผู้ที่มาจับจ่ายซื้อสินค้า   ในการปฏิบัติหน้าที่ควรให้เกียรติผู้ประกอบการ ไม่พูดจาดูถูกดูแคลน หรือมีพฤติกรรมที่ก้าวร้าวต่อประกอบการที่มาจำหน่ายสินค้า เพราะจะทำให้เราปฏิบัติหน้าที่ได้ยากขึ้นและไม่สำเร็จเท่าที่ควรเท่าที่ควร

กฎระเบียบ แนวคิด ทฤษฎีที่เกี่ยวข้อง (ถ้ามี)
  1. หลักการพัฒนาชุมชน 
  2. กระบวนการมีส่วนร่วม 
  3. หลักเศรษฐศาสตร์ 
  4. หลักการประชาสัมพันธ์

ไม่มีความคิดเห็น:

แสดงความคิดเห็น