เทคนิคการแบ่งกลุ่มให้รวดเร็ว

พวกเราพัฒนากรมักต้องทำงานโดยวิธีการแบ่งกลุ่มเพื่อระดมสมองอยู่บ่อย ๆ ปัญหาคือ เราจะแบ่งอย่างไรให้เหมาะสมและรวดเร็ว เพราะถ้าช้าก็จะเสียเวลาไปกับการแบ่งกลุ่มมากเกินไป แทนที่จะได้เนื้อหาสาระมากขึ้น

วิธีการที่ผมใช้แบ่งกลุ่มคน มีหลายวิธีครับ แล้วแต่กลุ่มเป้าหมายและความจำเป็น เช่น

1. ให้นับเลข สมมุติว่าต้องการแบ่งเป็น 5 กลุ่ม ก็ให้ผู้เข้าประชุมนับเลข 1 ถึง 5 เรื่อยไปจนครบทุกคน ใครนับหมายเลข 1 ไปอยู่กลุ่มที่ 1 ใครนับหมายเลข 2 ไปอยู่กลุ่มที่ 2 จนครบ 5 กลุ่ม วิธีนี้ใช้กับกลุ่มเป้าหมายที่นั่งหรือยืนเป็นแถวอยู่แล้วจะสะดวกดี

2. แจกลูกอม สมมุติต้องการแบ่งเป็น 5 กลุ่ม ก็ให้เตรียมลูกอมไว้ 5 ชนิด ๆ ละเท่ากัน และเท่าจำนวนผู้เข้าประชุมทั้งหมด เมื่อผู้เข้าประชุมเข้าห้อง เราก็แจกลูกอม แล้วให้เขาเก็บไว้ เมื่อถึงเวลาแบ่งกลุ่ม ก็แบ่งตามสีหรือชนิดของลูกอมที่เขาได้รับ วิธีนี้จะแบ่งกลุ่มเมื่อไรก็ได้ ไม่จำเป็นต้องยืนหรือนั่งเป็นแถว

3. แบ่งตามวันเกิด วิธีนี้เป็นการแบ่งกลุ่มแบบหลวม ๆ พอให้เป็นกลุ่มขึ้นมาเท่านั้น เนื่องจากอาจต้องการความรวดเร็ว เราก็แบ่งตามวันเกิดไปเลย จะแบ่งกี่กลุ่มก็ได้ ไม่จำเป็นต้องเป็น 7 กลุ่ม ให้เราสังเกตดูว่าวันไหนมีจำนวนคนเกิดน้อย จะให้เอาคนมารวมกันก็ได้ ข้อเสียของวิธีนี้ คือ ได้จำนวนที่ไม่เท่ากัน และบางคนไม่เข้ากลุ่มตามวันเกิด

4. แบ่งเองตามการคาดคะเน วิธีนี้เป็นการแบ่งกลุ่มแบบหลวม ๆ และต้องการความรวดเร็วมากๆ เราอาจแบ่งเองก็ได้ เช่น ผู้เข้าประชุมนั่งอยู่ในห้องที่มีช่องทางเดินระหว่างกลาง มีแถวทั้งหมด 10 แถว เราอาจแบ่งกลุ่มเป็น 2 กลุ่ม คือ ซ้าย,ขวา หรือแบ่งเป็น 4 กลุ่ม คือ กลุ่มละ 2 แถว หรือ 5 แถวบนด้านซ้าย ,5 แถวบนด้านขวา ,5 แถวล่างด้านซ้าย และ 5 แถวล่างด้านขวา

5. แบ่งโดยจัดรายชื่อให้มีคุณสมบัติคล้ายกัน บางทีเราต้องแบ่งกลุ่มโดยต้องการกลุ่มเป้าหมายที่มาจากต่างที่กัน มีผู้หญิง ผู้ชาย ในสัดส่วนที่ใกล้เคียงกัน หรือต้องการคนที่มีคุณสมบัติบางประการในทุกกลุ่ม ถ้าเป็นอย่างนี้ ต้องใช้เวลาจัดรายชื่อเอาเองครับ ต้องดูคุณสมบัติแต่ละคน แล้วค่อยคัดออกมาอยู่แต่ละกลุ่ม วิธีนี้จะเสียเวลานิดหน่อย แต่ก็ได้คุณสมบัติที่เราต้องการครับ...

นี่คือวิธีการที่ผมใช้ในการแบ่งกลุ่มอยู่บ่อยๆ วิธีการอื่นก็มี แต่ผมไม่ค่อยได้ใช้ครับ...

สุรเดช วรรณศิริ
สำนักงานพัฒนาชุมชนจังหวัดฉะเชิงเทรา

โทร.038-511239